Η κολποσκόπηση είναι μια απλή, μη επεμβατική εξέταση του τραχήλου της μήτρας, η οποία γίνεται όταν το τεστ ΠΑΠ δείχνει αλλοιώσεις. Με αυτή την εξέταση ο γυναικολόγος παρατηρεί τον τράχηλο υπο μεγέθυνση με τη βοήθεια ειδικού μικροσκοπίου που λέγεται κολποσκόπιο.
Ο γιατρός αναζητά περιοχές που ευθύνονται για τα αλλοιωμένα κύτταρα, με κριτήριο την εικόνα της επιφάνειας του τραχήλου ή την διάταξη των αιμοφόρων αγγείων. Αν εντοπίσει τέτοιες περιοχές προχωρά σε βιοψία για να διαπιστωθεί η έκταση της βλάβης.
Κολποσκόπηση :Πώς γίνεται η εξέταση;
Η γυναίκα τοποθετείται ξαπλώνει στην γυναικολογική καρέκλα και στη συνέχεια τοποθετείται ο κολποδιαστολέας ώστε να χωριστούν τα κολπικά τοιχώματα και να είναι ορατός ο τράχηλος της μήτρας.
Το κολποσκόπιο τοποθετείται στο άνοιγμα του κόλπου, όχι μέσα σε αυτόν. Πρόκειται για ένα τηλεσκοπικό μικροσκόπιο, το οποίο μεγενθύνει την εικόνα έως και 40 φορές. Ο γυναικολόγος χρησιμοποιεί ειδικές ουσίες (οξεϊκό οξύ, Lugol) και φωτισμό για να μπορέσει να διακρίνει τις παθολογικές περιοχές από τις οποίες προήλθαν οι αλλοιώσεις των κυττάρων.
Πιο συγκεκριμένα με τη χρήση οξεϊκού οξέος (3% – 5%) προκαλείται τήξη των πρωτεϊνών του πυρήνα των κυττάρων και έτσι στις περιοχές που υπάρχει αλλοιωμένο επιθήλιο, εμφανίζονται με λευκάζουσα απόχρωση. Στην περίπτωση χρήσης διαλύματος Lugol, στηριζόμαστε στην πρόσληψη ΚΙ του διαλύματος από το γλυκόγονο του κυτταροπλάσματος των κυττάρων. Το μεν φυσιολογικό επιθήλιο αποκτά μια έντονη φαιά χρώση, το δε μη φυσιολογικό δεν αποκτά διαφορετικό χρώμα αφού στερείται γλυκογόνου.
Όταν ο γιατρός διαπιστώσει ότι υπάρχει δυσπλασία και ανάλογα με το βαθμό, προχωρά σε βιοψία. Δηλαδή, αφαιρεί ένα δείγμα ιστού (στο μέγεθος του κεφαλιού μιας καρφίτσας) και αφού το μεταφέρει σε μπουκαλάκι με συντηρητικό, το στέλνει για εξέταση.
Η βιοψία δε σημαίνει απαραίτητα ότι υπάρχει προκαρκινική βλάβη.
Θα πονέσει η κολποσκόπηση;
Η κολποσκόπηση είναι με σχετικά ανώδυνη διαδικασία. Μερικές γυναίκες νιώθουν ένα ελαφρύ κάψιμο κατά την επάλειψη του τραχήλου με οξεϊκό οξύ. Είναι μία παρατεταμένη γυναικολογική εξέταση που μπορεί να διαρκέσει 15-20 λεπτά κατά την οποία ο γυναικολόγος θέλει να διαπιστώσει αν υπάρχουν βλάβες στον τράχηλο και τον κόλπο που δεν είναι ορατές με γυμνό μάτι.
Κατά τη διάρκεια της βιοψίας οι γυναίκες μπορεί να νιώσουν ένα τσιμπηματάκι ή έναν ελαφρύ πόνο, αλλά μόνο για μια στιγμή. Αν η γυναίκα παραμείνει χαλαρή και πάρει βαθιές ανάσες ο πόνος ελαχιστοποιείται. Ο γυναικολόγος μπορεί να συστήσει ένα παυσίπονο περίπου μια ώρα πριν τη διαδικασία.
Τι είναι η ψηφιακή κολποσκόπηση;
Είναι η κολποσκόπηση που γίνεται με ψηφιακό κολποσκόπιο. Το μηχάνημα αυτό αναλύει μέσω ψηφιακής τεχνολογίας και υπολογιστή, την εικόνα του τραχήλου της μήτρας, μετά τη χρήση ειδικού διαλύματος. Το ψηφιακό κολποσκόπιο ανιχνεύει με μεγάλη ακρίβεια τυχόν βλάβες σε πολύ πρώιμο στάδιο.
Ο συνδυασμός οπτικού και ψηφιακού κολποσκοπίου εγγυάται τη σίγουρη ανίχνευση και της παραμικρής βλάβης.
Ποια μέρα του κύκλου είναι κατάλληλη για κολποσκόπηση;
Η κολποσκόπηση γίνεται οποιαδήποτε μέρα εκτός των ημερών της περιόδου. Καλό είναι να κλείσετε ραντεβού για την εξέταση μία με δύο μέρες μετά το τέλος της περιόδου, για μην υπάρχει καθόλου αίμα.
Πονάει η κολποσκόπηση;
Η εξέταση δεν πονάει. Στη διάρκεια της ο γυναικολόγος δεν σας ακουμπάει. Απλώς με τη βοήθεια του κολποσκοπίου ελέγχει τον τράχηλο και τον κόλπο, για να διαπιστώσει βλάβες που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι. Ένα χρειαστεί να προχωρήσει σε βιοψία πιθανόν η γυναίκα να νιώσει ένα τσίμπημα για μερικά δευτερόλεπτα.
Χρειάζεται να κάνω κάποια προετοιμασία ή να αποφύγω κάτι;
Πριν την εξέταση η γυναίκα δεν πρέπει να χρησιμοποιήσει ταμπόν ή κολπικά φάρμακα. Επίσης πρέπει να αποφεύγονται οι κολπικές πλύσεις και η σεξουαλική επαφή, δύο μέρες πριν το ραντεβού για κολποσκόπηση.
Σε περίπτωση που κάποια γυναίκα λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή για την πρόληψη θρόμβων (π.χ. ασπιρίνη, ηπαρίνη κτλ) ο γυναικολόγος πρέπει να ενημερωθεί. Τέτοιου είδους φάρμακα πιθανόν να αυξήσουν την αιμορραγία στην περίπτωση που η γυναίκα υποβληθεί σε βιοψία κατά τη διάρκεια της εξέτασης.
Αν μία γυναίκα είναι έγκυος, και πάλι ο γυναικολόγος πρέπει να ενημερωθεί. Η κολποσκόπηση είναι ασφαλής στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά συνήθως οι γιατροί αποφεύγουν να προχωρήσουν σε βιοψία σε εγκύους.
Τι να περιμένω μετά την κολποσκόπηση;
Αν μία γυναίκα έχει υποβληθεί σε βιοψία ενδεχομένως να έχει μικρού βαθμού αιμορραγία μετά την εξέταση. Αν ο γυναικολόγος σας έχει χρησιμοποιήσει αιμοστατικό διάλυμα, τότε μπορεί να έχει κολπική έκκριση χρώματος καφέ ή μαύρου. Βέβαια μέσα σε λίγες μέρες η έκκριση θα σταματήσει τελείως.
Η πλειονότητα των γυναικών μετά την εξέταση μπορούν αμέσως να επιστρέψουν στις καθημερινές τους δραστηριότητες και στην εργασία τους. Ορισμένες μπορεί να παραπονεθούν για ήπιας έντασης πόνους ή κράμπες που διαρκούν μία με δύο ώρες.
Συνήθως συστήνεται η αποφυγή χρήσης ταμπόν, κολπικής κρέμας και σεξουαλικής επαφής για μία εβδομάδα.
Πότε να ζητήσετε βοήθεια μετά από μια κολποσκόπηση;
Αν μια γυναίκα παρουσιάσει κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα μετά την εξέταση, τότε πρέπει να επικοινωνήσει με το γυναικολόγο της.
- Αν η κολπική αιμορραγία είναι βαριάς μορφής, δηλαδή παρατηρηθεί πλήρης διαπότιση μεγάλου ταμπόν μέσα σε λίγες ώρες
- Αν η κολπική αιμορραγία συνεχίζεται για περισσότερο από μία εβδομάδα
- Αν παρατηρηθεί δυσοσμία κατά την κολπική έκκριση
- Αν ο πόνος και οι κράμπες δεν υποχωρούν
- Αν η εκδηλωθεί αύξηση της θερμοκρασίας από 38ºC και πάνω
Σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να γίνεται η εξέταση;
Η κολποσκόπηση γίνεται όταν το τεστ Παπανικολάου δεν είναι φυσιολογικό. Στην περίπτωση που υπάρχουν ορατές βλάβες στον τράχηλο, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του τεστ ΠΑΠ. Αν παρατηρηθούν πλακώδη κύτταρα, κύτταρα ASCUS, HPV λοίμωξη, ενδοεπιθηλιακές νεοπλασίες, διεισδυτικός καρκίνος τραχήλου της μήτρας, κονδυλώματα κτλ. Κολποσκόπηση θα γίνει και σε επιμένουσες φλεγμονές του τραχήλου, αλλά και κατά την παρακολούθηση προκαρκινικών καταστάσεων ή στον έλεγχο μετά τη θεραπεία καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Γιατί η κολποσκόπηση πρέπει να γίνεται από Γυναικολόγο που έχει πιστοποίηση;
Η κολποσκόπηση γίνεται πάντα από γυναικολόγο που έχει πιστοποίηση. Ο γυναικολόγος κατά την ειδικότητά του δεν εκπαιδεύεται στην κολποσκόπηση. Η εκπαίδευση αυτή γίνεται σε ειδικά κέντρα και είναι προαιρετική. Η πιστοποίηση δίνεται μετά από γραπτές και προφορικές εξετάσεις που οργανώνονται από επιστημονικές εταιρείες σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. Στη χώρα μας οι εξετάσεις δίνονται στην Ελληνική Εταιρεία Παθολογίας Τραχήλου και Κολποσκόπησης. Έχοντας την πιστοποίηση ο γυναικολόγος γνωρίζει απόλυτα το αντικείμενο της κολποσκόπησης και μπορεί να αντιμετωπίσει οποιοδήποτε πρόβλημα δείξει η εξέταση.
Τι θα δείξει η εξέταση;
Με την κολποσκόπηση ο γυναικολόγος θα δει με μεγάλη λεπτομέρεια το είδος, την έκταση και τη βαρύτητα της βλάβης και φυσικά αν είναι απαραίτητη η βιοψία.
Τι πρέπει να προσέξω μετά;
Δε χρειάζεται να κάνετε κάτι. Σε ειδικές περιπτώσεις θα ενημερωθείτε από τον γυναικολόγο σας μετά την εξέταση.
Πότε βγαίνει το αποτέλεσμα;
Μετά την κολποσκόπηση ο γυναικολόγος σας θα σας ενημερώσει για το τι ακριβώς έδειξε η εξέταση και αν απαιτείται θεραπεία ή παρακολούθηση. Αν γίνει βιοψία, τα αποτελέσματα θα είναι έτοιμα σε 3-5 μέρες από το παθολογοανατομικό εργαστήριο.
Αν η κολποσκόπηση δείξει κάτι;
Πολύ συχνά δεν απαιτείται θεραπεία, αλλά επανέλεγχος. Εξαρτάται από το είδος και την έκταση της βλάβης.
Αν χρειαστεί θεραπεία;
Η θεραπεία εξαρτάται από το πρόβλημα που θα βρεθεί στη κολποσκόπηση ή την βιοψία. Ανάλογα με την έκταση και τη βαρύτητα της βλάβης θα προταθεί η αντίστοιχη θεραπεία, που μπορεί να είναι από μία απλή παρακολούθηση, ο καυτηριασμός κτλ.
Τι γίνεται όσο αφορά το σεξ;
Καμία ανωμαλία ή αλλοίωση των κυττάρων δε θα επιδεινωθεί μέσω της σεξουαλικής επαφής. Ούτε θα μεταβιβαστούν αλλοιωμένα κύτταρα στο σύντροφό σας. Μπορείτε να έχετε μία κανονική σεξουαλική ζωή, αλλά είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείτε αποτελεσματική αντισύλληψη για να αποφύγετε μια εγκυμοσύνη. Ο λόγος είναι γιατί οι ορμόνες που παράγονται κατά τη διάρκεια της κύησης μπορεί να κάνουν πιο δύσκολη τη θεραπεία.
Κολποσκόπηση και γονιμότητα
Η εξέταση δε θα επηρεάσει τη μελλοντική γονιμότητα της γυναίκας. Ο γυναικολόγος θα συζητήσει μαζί σας την πιθανότητα επιπτώσεων της θεραπείας σε μια μελλοντική εγκυμοσύνη. Μια γυναίκα που βρίσκεται σε ενδιαφέρουσα και χρειάζεται θεραπεία, συστήνεται η θεραπεία να γίνει μετά τη γέννηση του μωρού.
Συνοψίζοντας
Μη φυσιολογικά αποτελέσματα στις εξετάσεις του τραχήλου της μήτρας παρουσιάζουν περίπου 1 στις 20 γυναίκες. Πολλές φορές οι εργαστηριακές εξετάσεις δείχνουν αλλοιώσεις των κυττάρων του τραχήλου. Οι αλλοιώσεις αυτές πιθανότητα δε θα εξελιχθούν σε καρκίνο. Σε κάθε περίπτωση είναι σωστό να τις παρακολουθούμε.
Η θεραπεία που συστήνεται είναι απλή και απόλυτα αποτελεσματική. Ο γιατρός θα συζητήσει πιθανές επιπτώσεις της θεραπείας στην εγκυμοσύνη. Ακόμη και στην περίπτωση παθολογικών αποτελεσμάτων δεν επηρεάζεται η ικανότητα τεκνοποίησης.