Ο προγεννητικός έλεγχος είναι ουσιαστικά μια σειρά από εξετάσεις (τις περισσότερες φορές μη επεμβατικές) που πραγματοποιούνται στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ο λόγος που γίνονται είναι για να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες εμφάνισης κάποιας παθολογικής κατάστασης στη μητέρα ή το παιδί.

Προγεννητικός έλεγχος :Γενική αίματος

Μία από τις πρώτες εξετάσεις που γίνονται κατά τον προγεννητικό έλεγχο είναι η γενική αίματος, για να διασφαλίσουμε ότι τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης, σιδήρου και φερριτίνης στο αίμα της γυναίκας έχουν τις σωστές τιμές. Ο σίδηρος είναι απαραίτητο στοιχείο για την παραγωγή αιμοσφαιρίνης η οποία με τη σειρά της μεταφέρει οξυγόνο σε όλο το σώμα. Εάν τα επίπεδα είναι χαμηλά θα ληφθούν μέτρα για την αποκατάσταση των τιμών.

Ο γιατρός αφού αξιολογήσει τα αποτελέσματα των εξετάσεων θα προτείνει στην έγκυο ένα πλάνο διατροφής με βάση τις ανάγκες της, για να ενισχύσει τον οργανισμό της μέσα από φυσικές πηγές. Αν χρειαστεί θα της χορηγήσει και δισκία σιδήρου ή φυλλικού οξέος.

Προγεννητικός έλεγχος :Ομάδα αίματος

Η γυναίκα οφείλει να ενημερώσει τον γιατρό της και για την ομάδα αίματος της. Αυτό είναι πολύ σημαντικό καθώς μπορεί να χρειαστεί μετάγγιση αίματος κατά τη διάρκεια της κύησης ή στον τοκετό.

Σημαντικός είναι και ο παράγοντας Rhesus. Αν η μητέρα είναι RhD (-) και ο πατέρας RhD (+), το παιδί που θα γεννηθεί μπορεί να είναι RhD (+). Σε αυτή την περίπτωση, το ίδιο το σώμα της εγκύου πιθανόν να αρχίσει να παράγει αντισώματα που θα επιτίθενται στα ερυθρά αιμοσφαίρια του παιδιού. Αυτό το ενδεχόμενο, στην πρώτη εγκυμοσύνη δε δημιουργεί πρόβλημα. Σε επόμενη κύηση όμως, αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, πιθανότατα θα δημιουργήσει αναιμία ή αιμολυτικό ίκτερο στο παιδί.

Μια ακόμη σημαντική εξέταση για τον προγεννητικό έλεγχο είναι αυτή για μεσογιακή και δρεπανοκυτταρική αναιμία. Επειδή μπορεί να έχει πολύ αρνητικές επιπτώσεις στη υγεία του ανθρώπου που νοσεί, συστήνεται η εξέταση είτε πριν μείνει έγκυος μια γυναίκα, είτε μόλις επιβεβαιωθεί ή εγκυμοσύνη.

Προγεννητικός έλεγχος :Ανοσία στην ερυθρά

Οι πιο πολλές γυναίκες είτε επειδή έχουν νοσήσει σε νεαρή ηλικία είτε επειδή έχουν εμβολιαστεί, έχουν ανοσία στην ερυθρά. Βέβαια αν η έγκυος δεν έχει ανοσία, πρέπει να αποφύγει την όποια επαφή της με άτομο που μπορεί να νοσεί. Αν κολλήσει στην περίοδο της εγκυμοσύνης υπάρχει κίνδυνος το παιδί να γεννηθεί με προβλήματα ακοής, όρασης, ή καρδιάς.

Προγεννητικός έλεγχος :Εξέτασης Ηπατίτιδας (B & C), Σύφιλης, HIV

Κάθε γυναίκα θα μπορούσε να είναι φορέας του ιού Ηπατίτιδας χωρίς να έχει συμπτώματα και χωρίς να το γνωρίζει. Στην περίπτωση της εγκυμοσύνης ο γιατρός πρέπει να το γνωρίζει γιατί το παιδί που θα γεννηθεί κινδυνεύει από προβλήματα στο συκώτι του. Η σύφιλη είναι μια σπάνια ασθένεια στις μέρες μας. Αν όμως η έγκυος πάσχει από αυτή, οι επιπτώσεις για το παιδί θα είναι πολύ σοβαρές. Στην περίπτωση του ιού HIV, πρέπει να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να μειωθεί το ενδεχόμενο μετάδοσης του ιού στο παιδί είτε κατά τη διάρκεια της κύησης ή μετά τη γέννηση.

Προγεννητικός έλεγχος :Τοξοπλάσμωση

Η τοξοπλάσμωση προκαλείται από ένα παράσιτο που προέρχεται από το χώμα , το ωμό κρέας, τις γάτες, τα μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά. Εάν μία γυναίκα δεν έχει ανοσία στο τοξόπλασμα και νοσήσει στη διάρκεια της κύησης, εμφανίζει αυξημένες πιθανότητες να αποβάλλει, να γεννήσει ένα παιδί με προβλήματα υγείας ή ακόμη και να γεννήσει ένα παιδί νεκρό.

Προγεννητικός έλεγχος :Έλεγχος σακχάρου

Σημαντική εξέταση κατά τον προγεννητικό έλεγχο είναι αυτή του σακχάρου. Γίνεται στην αρχή της εγκυμοσύνης και στο δεύτερο τρίμηνο γίνεται τεστ ανοχής γλυκόζης/καμπύλη σακχάρου, ώστε να γνωρίζουμε αν υπάρχει περίπτωση να εκδηλωθεί διαβήτης στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ο έλεγχος αυτός πραγματοποιείται προληπτικά και για να γνωρίζουμε έγκαιρα τυχόν εκδήλωση της νόσου, ώστε να αποφευχθούν οι επιπλοκές.

Προγεννητικός έλεγχος :Έλεγχος Αυχενικής Διαφάνειας Α’ Τριμήνου

Πρόκειται για μία πολύ σημαντική μη επεμβατική εξέταση που γίνεται στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Μας βοηθά να διαγνώσουμε έγκαιρα παθήσεις και χρωμοσωμικές ανωμαλίες του εμβρύου όπως σύνδρομα Down, Edwards κ.α. Εκτός όμως από χρωμοσωμικές ανωμαλίες, με την αυχενική διαφάνεια μπορούμε να διαγνώσουμε καρδιακές παθήσεις και ανωμαλίες μεγάλων αγγείων.

Προγεννητικός έλεγχος :Λήψη Χοριακών Λαχνών

Η λήψη χοριακών λαχνών είναι μία εξέταση που γίνεται περίπου στις 12 εβδομάδες κύησης και μπορεί να διαγνώσει γενετικές διαταραχές όπως μεσογειακή αναιμία, κυστική ίνωση και χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Λαμβάνονται χοριακές λάχνες από τον πλακούντα και γίνεται έλεγχος των χρωμοσωμάτων, ορισμένων ενζύμων και του DNA του εμβρύου.

Ο προγεννητικός έλεγχος περιλαμβάνει αυτή την εξέταση είτε όταν ο έλεγχος αυχενικής διαφάνειας έδειξε χρωμοσωμικές ανωμαλίες, είτε όταν διαπιστώθηκε χρωμοσωμική ανωμαλία σε προηγούμενη κύηση, είτε όταν υπάρχει ιστορικό κάποιας γενετικής ασθένειας.

Βέβαια το τεστ αυτό δεν ανιχνεύει όλες τις γενετικές ανωμαλίες και εμπεριέχει κίνδυνο αποβολής του εμβρύου.

Προγεννητικός έλεγχος :Αμνιοπαρακέντηση

Η αμνιοπαρακέντηση γίνεται περίπου στις 15 εβδομάδες κύησης. Λαμβάνεται ποσότητα αμνιακού υγρού το οποίο περιέχει τα εμβρυικά κύτταρα. Με αυτό το τεστ μπορούν να διαγνωστούν χρωμοσωμικές ανωμαλίες, φλεγμονές της μήτρας, ασυμβατότητα Rhesus μητέρας εμβρύου κ.α. Και σε αυτή την εξέταση υπάρχει κίνδυνος αποβολής.

Προγεννητικός έλεγχος :Μοριακός Καρυότυπος

Πρόκειται για μία εξέταση που γίνεται σε εξειδικευμένα κέντρα γενετικής. Μέσω του μοριακού καρυοτύπου προσδιορίζονται μορφές πνευματικής και αναπτυξιακής καθυστέρησης του εμβρύου. Εμπεριέχει τον κίνδυνο αποβολής, αλλά πολλές φορές πραγματοποιείται κατόπιν επιθυμίας του ζευγαριού, γιατί μπορεί να ανιχνεύσει διαταραχές που εμφανίζονται ξαφνικά χωρίς να υπάρχει βεβαρυμμένο ιστορικό.

Προγεννητικός έλεγχος :Έλεγχος για αιμολυτικό στρεπτόκοκκο

Ο έλεγχος αυτός γίνεται για τον εντοπισμό βακτηρίων που μπορεί να προκαλέσουν λοιμώξεις σε ένα νεογέννητο. Τα βακτήρια αυτά είναι ένα τμήμα βακτηριδίων που υπάρχουν σε υγιή άτομα σε περιοχές όπως το στόμα, ο λαιμός, ο γυναικείος κόλπος. Ενώ είναι αβλαβή για μια γυναίκα ακόμα και αν είναι έγκυος, μπορεί να βλάψουν ένα νεογέννητο παιδάκι που δεν έχει ένα άρτιο ανοσοποιητικό  σύστημα.

Η εξέταση γίνεται με λήψη δείγματος από τον κόλπο περίπου στις 35 εβδομάδες κύησης και αν το αποτέλεσμα είναι θετικό, εφαρμόζεται θεραπεία στη διάρκεια του τοκετού ώστε το μωρό να μην νοσήσει.

Συνοψίζοντας

Η μεγαλύτερη χαρά στη ζωή ενός ζευγαριού είναι η είδηση μιας εγκυμοσύνης. Ο προγεννητικός έλεγχος εξασφαλίζει την ομαλή πορεία της κύησης και την έγκαιρη διάγνωση παθήσεων, ώστε να έρθει στον κόσμο ένα υγιέστατο μωρό.