Τι ακριβώς είναι τα ινομυώματα;
Τα ινομυώματα (μυώματα ή λειομυώματα) είναι καλοήθεις όγκοι που εμφανίζονται στο μυϊκό στρώμα της μήτρας. Εμφανίζονται συχνά σε γυναίκες ηλικίας 25-45 ετών. Πρόκειται για διακριτές μάζες (μυϊκές ίνες και ινώδης ιστός) με μέγεθος που ξεκινάν από 1 εκατοστό και ορισμένες φορές φτάνει τα 15 εκατοστά. Οι πιθανότητες να εξελιχθούν σε κακοήθη είναι ελάχιστες, ενώ αποτελούν τον πιο συνηθισμένο όγκο των αναπαραγωγικών οργάνων που φτάνει και το ποσοστό του 50%.
Πόσο επικίνδυνα είναι για την υγεία της γυναίκας τα ινομυώματα; Πότε και πώς αφαιρούνται;
Τα ινομυώματα είναι κατά κύριο λόγο ακίνδυνα , και υποχωρούν κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης. Εάν διαπιστωθεί η ύπαρξή τους παρότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, πρέπει να παρακολουθούνται . Αφαιρούνται μόνο αν δημιουργούν κάποιο πρόβλημα όπως η υπογονιμότητα ή για προληπτικούς λόγους .
Ποιες γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ινομυώματα;
Οι γυναίκες που έχουν εμφανίζουν συνήθως ινομυώματα είναι αυτές της αναπαραγωγικής ηλικίας και όσες δεν έχουν κάνει παιδιά. Επειδή η ανάπτυξή τους συνδέεται με τις γυναικείες ορμόνες (οιστρογόνα), κατά την εμμηνόπαυση που σταματά η παραγωγή τους, το μέγεθός των ινομυωμάτων μειώνεται και τα συμπτώματα που εμφανίζουν περιορίζονται. Σημαντικό κομμάτι αποτελεί και κληρονομική προδιάθεση αφού έχει παρατηρηθεί ότι γυναίκες των οποίων η αδελφή ή η μητέρα έχουν παρουσιάσει ινομυώματα, έχουν πολλές πιθανότητες να εμφανίσουν και οι ίδιες.
Ποια τα συμπτώματα των ινομυωμάτων;
Περίπου το 50% των γυναικών που εμφανίζουν ινομυώματα δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα. Τα συμπτώματα εξαρτώνται από το μέγεθος , τη θέση τους στη μήτρα και τον αριθμό των ινομυωμάτων. Τα πιο συχνά είναι:
- Έντονος πόνος στη διάρκεια της περιόδου ή κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
- Απώλεια μεγάλης ποσότητας αίματος κατά την περίοδο ή εμφάνιση αιμορραγίας ανάμεσα σε δύο περιόδους
- Αίσθημα βάρους και διόγκωση στην περιοχή της κοιλιάς, ανάλογα με το μέγεθος των ινομυωμάτων και τη θέση τους στη μήτρα.
- Προβλήματα υπογονιμότητας και επιπλοκές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
- Λόγω της πίεσης των ινομυωμάτων στην ουροδόχο κύστη ή στο έντερο, προκαλούν συχνοουρία, δυσκοιλιότητα κ.α.
Υπάρχει η πιθανότητα να αναπτυχθούν;
Τα ινομυώματα μπορεί να μεγαλώσουν, μπορεί όμως να παραμείνουν και στο ίδιο μέγεθος κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας. Είτε εμφανίζονται σαν μία ενιαία μάζα, είτε σαν πολλαπλές αναπτύξεις σε διάφορα σημεία στη μήτρα. Μετά την εμμηνόπαυση παύουν να μεγαλώνουν και πολλές φορές έχουν την τάση να συρρικνώνονται αφού εξαρτώνται από τα οιστρογόνα. Τα ινομυώματα μπορεί αν εμφανιστούν ξανά μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση ή μετά από χορήγηση φαρμάκων.
Τι προβλήματα προκαλούν στη γυναίκα τα ινομυώματα;
Ανάλογα με το μέγεθός τους, τα ινομυώματα όταν είναι μεγάλα πιέζουν αγγεία του οργανισμού και σε πολλές περιπτώσεις προκαλούν πρήξιμο, κιρσούς, υδρονέφρωση κ.α. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι υπεύθυνα για προβλήματα υπογονιμότητας, αφού μπορεί να βλάψουν τις ωοθήκες ή να αποφράξουν τις σάλπιγγες. Υπάρχει και η πιθανότητα παρεμπόδισης της φυσιολογικής σύλληψης και δυσκολίας εμφύτευσης των εμβρύων κατά την εξωσωματική γονιμοποίησης. Μπορεί ακόμα να προκαλέσουν επιπλοκές στη εγκυμοσύνη, ακόμη και αποβολές στο πρώτο τρίμηνο όταν τα ινομυώματα εντοπίζονται στο ενδομήτριο.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Όταν μία γυναίκα διαπιστώσει ότι έχει κάποιο σύμπτωμα καλό είναι να επισκεφτεί το γιατρό της. Εκείνος μετά από λεπτομερή γυναικολογικό έλεγχο, υπερηχογράφημα και όποια άλλη εξέταση κρίνει απαραίτητη (αξονική ή μαγνητική τομογραφία) θα διαπιστώσει την ύπαρξη ή μη κάποιου ινομυώματος.
Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν;
Αφού διαπιστωθεί η ύπαρξη ινομυώματος σε μία γυναίκα, ο γιατρός επιλέγει τη θεραπεία που πρέπει να γίνει ανάλογα με την κάθε ασθενή. Οι παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η θεραπεία είναι: η ηλικία της γυναίκας, το μέγεθος των ινομυωμάτων, η θέση τους, το αν έχει γίνει μητέρα ή όχι, τον τρόπο ζωής και φυσικά τα συμπτώματα που τις προκαλούν. Όταν τα ινομυώματα είναι μικρά και σχεδόν ασυμπτωματικά δε χρειάζεται τίποτα περισσότερο, από ένα υπερηχογραφικό έλεγχο κάθε εξάμηνο.
Πότε αφαιρούνται χειρουργικά;
Όταν το μέγεθος των ινομυωμάτων είναι πάνω από 5 εκατοστά, πρέπει να αφαιρεθούν χειρουργικά. Η επέμβαση γίνεται λαπαροσκοπικά. Αν ο γιατρός το κρίνει απαραίτητο πριν την επέμβαση η γυναίκα μπορεί να λάβει φαρμακευτική αγωγή για να περιορίσει το μέγεθος των ινομυωμάτων και να αφαιρεθούν πιο εύκολα. Εκτός από το μέγεθός τους, σημαντικό παράγοντα αποτελεί και η θέση τους. Αν βρίσκονται σε σημείο που δημιουργεί πρόβλημα σε γειτονικά όργανα λόγω της πίεσης ή ευθύνονται για αιμορραγία ή υπογονιμότητα, τότε η αφαίρεσή τους είναι αναγκαία.
Ακόμα και στην περίπτωση που ένα ινομύωμα αφαιρεθεί, υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο να εμφανιστεί ξανά.
Πότε αφαιρούνται με υστεροσκόπηση και πότε με λαπαροσκόπηση;
Στη εποχή μας υπάρχουν ιδιαίτερα εξελιγμένες μέθοδοι για την αφαίρεση των ινομυωμάτων.
Υστεροσκόπηση: Αν τα ινομυώματα βρίσκονται στο ενδομήτριο, τότε αφαιρούνται με τη βοήθεια ενός μικροχειρουργικού τηλεσκοπίου του υστεροσκοπίου. Σε αυτή την επέμβαση ο γιατρός προσεγγίζει την περιοχή μέσω του κόλπου. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγονται οι τομές και οι τραυματισμοί. Η επέμβαση αυτή δεν απαιτεί γενική αναισθησία γίνεται σε κλινική και διαρκεί λίγα λεπτά. Από την επόμενη κιόλας μέρα η γυναίκα μπορεί να επιστρέψει στις δραστηριότητές της. Η υστεροσκόπηση πλεονεκτεί ως προς το γεγονός ότι είναι ελάχιστα επεμβατική και ταυτόχρονα επιτρέπει την αναλυτική εικόνα του ενδομητρίου.
Λαπαροσκόπηση: Αν τα ινομυώματα εντοπίζονται στα εξωτερικά τοιχώματα της μήτρας τότε η επέμβαση γίνεται λαπαροσκοπικά. Σε αυτή την περίπτωση γίνονται μικρές τομές (2 χιλιοστών) στην περιοχή της κοιλιάς. Μέσω αυτών περνά ένα λεπτό και μακρύ τηλεσκόπιο, το οποίο φτάνει στη μήτρα, χωρίς να απαιτηθεί τομή στα τοιχώματα της κοιλιάς. Με αυτό το εργαλείο ο γιατρός αφαιρεί τα ινομυώματα. Η τεχνική αυτή επιτρέπει την χειρουργική επέμβαση στο εξωτερικό της μήτρας, αποφεύγοντας τυχόν επιπλοκές.
Ποια είναι τα είδη των ινομυωμάτων;
Ανάλογα με τη θέση των ινομυωμάτων στη μήτρα, χωρίζονται σε:
Υποβλεννογόνια: βρίσκονται στο ενδομήτριο και ευθύνονται για αιμορραγίες και υπογονιμότητα.
Ενδοτοιχωματικά: εμφανίζονται στο εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας και δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα όταν είναι μικρά.
Υποορογονία: εντοπίζονται στο εξωτερικό τοίχωμα της μήτρας και όταν μεγαλώσουν πολύ, πιέζουν την ουροδόχο κύστη και το έντερο.
Πότε αποτελούν εμπόδιο στην εγκυμοσύνη;
Σύμφωνα με έρευνες, σε γυναίκες με ινομυώματα, που παρουσίαζαν ανεξήγητη υπογονιμότητα και δε μπορούσαν να συλλάβουν για περισσότερο από δύο χρόνια, μετά την χειρουργική αφαίρεσή τους, τα ποσοστά επίτευξης εγκυμοσύνης αυξήθηκαν. Αν μία γυναίκα με ινομυώματα μείνει έγκυος, δε σημαίνει ότι θα παρουσιάσει οποιοδήποτε πρόβλημα στη διάρκεια της κύησης. Στις περισσότερες περιπτώσεις αρκεί η παρακολούθησή τους.
Τι ακριβώς είναι τα ινομυώματα;
Τα ινομυώματα (μυώματα ή λειομυώματα) είναι καλοήθεις όγκοι που εμφανίζονται στο μυϊκό στρώμα της μήτρας. Εμφανίζονται συχνά σε γυναίκες ηλικίας 25-45 ετών. Πρόκειται για διακριτές μάζες (μυϊκές ίνες και ινώδης ιστός) με μέγεθος που ξεκινάν από 1 εκατοστό και ορισμένες φορές φτάνει τα 15 εκατοστά. Οι πιθανότητες να εξελιχθούν σε κακοήθη είναι ελάχιστες, ενώ αποτελούν τον πιο συνηθισμένο όγκο των αναπαραγωγικών οργάνων που φτάνει και το ποσοστό του 50%.
Πόσο επικίνδυνα είναι για την υγεία της γυναίκας τα ινομυώματα; Πότε και πώς αφαιρούνται;
Τα ινομυώματα είναι κατά κύριο λόγο ακίνδυνα , και υποχωρούν κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης. Εάν διαπιστωθεί η ύπαρξή τους παρότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, πρέπει να παρακολουθούνται . Αφαιρούνται μόνο αν δημιουργούν κάποιο πρόβλημα όπως η υπογονιμότητα ή για προληπτικούς λόγους .
Ποιες γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ινομυώματα;
Οι γυναίκες που έχουν εμφανίζουν συνήθως ινομυώματα είναι αυτές της αναπαραγωγικής ηλικίας και όσες δεν έχουν κάνει παιδιά. Επειδή η ανάπτυξή τους συνδέεται με τις γυναικείες ορμόνες (οιστρογόνα), κατά την εμμηνόπαυση που σταματά η παραγωγή τους, το μέγεθός των ινομυωμάτων μειώνεται και τα συμπτώματα που εμφανίζουν περιορίζονται. Σημαντικό κομμάτι αποτελεί και κληρονομική προδιάθεση αφού έχει παρατηρηθεί ότι γυναίκες των οποίων η αδελφή ή η μητέρα έχουν παρουσιάσει ινομυώματα, έχουν πολλές πιθανότητες να εμφανίσουν και οι ίδιες.
Ποια τα συμπτώματα των ινομυωμάτων;
Περίπου το 50% των γυναικών που εμφανίζουν ινομυώματα δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα. Τα συμπτώματα εξαρτώνται από το μέγεθος , τη θέση τους στη μήτρα και τον αριθμό των ινομυωμάτων. Τα πιο συχνά είναι:
- Έντονος πόνος στη διάρκεια της περιόδου ή κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
- Απώλεια μεγάλης ποσότητας αίματος κατά την περίοδο ή εμφάνιση αιμορραγίας ανάμεσα σε δύο περιόδους
- Αίσθημα βάρους και διόγκωση στην περιοχή της κοιλιάς, ανάλογα με το μέγεθος των ινομυωμάτων και τη θέση τους στη μήτρα.
- Προβλήματα υπογονιμότητας και επιπλοκές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
- Λόγω της πίεσης των ινομυωμάτων στην ουροδόχο κύστη ή στο έντερο, προκαλούν συχνοουρία, δυσκοιλιότητα κ.α.
Υπάρχει η πιθανότητα να αναπτυχθούν;
Τα ινομυώματα μπορεί να μεγαλώσουν, μπορεί όμως να παραμείνουν και στο ίδιο μέγεθος κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας. Είτε εμφανίζονται σαν μία ενιαία μάζα, είτε σαν πολλαπλές αναπτύξεις σε διάφορα σημεία στη μήτρα. Μετά την εμμηνόπαυση παύουν να μεγαλώνουν και πολλές φορές έχουν την τάση να συρρικνώνονται αφού εξαρτώνται από τα οιστρογόνα. Τα ινομυώματα μπορεί αν εμφανιστούν ξανά μετά από κάποια χειρουργική επέμβαση ή μετά από χορήγηση φαρμάκων.
Τι προβλήματα προκαλούν στη γυναίκα τα ινομυώματα;
Ανάλογα με το μέγεθός τους, τα ινομυώματα όταν είναι μεγάλα πιέζουν αγγεία του οργανισμού και σε πολλές περιπτώσεις προκαλούν πρήξιμο, κιρσούς, υδρονέφρωση κ.α. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι υπεύθυνα για προβλήματα υπογονιμότητας, αφού μπορεί να βλάψουν τις ωοθήκες ή να αποφράξουν τις σάλπιγγες. Υπάρχει και η πιθανότητα παρεμπόδισης της φυσιολογικής σύλληψης και δυσκολίας εμφύτευσης των εμβρύων κατά την εξωσωματική γονιμοποίησης. Μπορεί ακόμα να προκαλέσουν επιπλοκές στη εγκυμοσύνη, ακόμη και αποβολές στο πρώτο τρίμηνο όταν τα ινομυώματα εντοπίζονται στο ενδομήτριο.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Όταν μία γυναίκα διαπιστώσει ότι έχει κάποιο σύμπτωμα καλό είναι να επισκεφτεί το γιατρό της. Εκείνος μετά από λεπτομερή γυναικολογικό έλεγχο, υπερηχογράφημα και όποια άλλη εξέταση κρίνει απαραίτητη (αξονική ή μαγνητική τομογραφία) θα διαπιστώσει την ύπαρξη ή μη κάποιου ινομυώματος.
Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν;
Αφού διαπιστωθεί η ύπαρξη ινομυώματος σε μία γυναίκα, ο γιατρός επιλέγει τη θεραπεία που πρέπει να γίνει ανάλογα με την κάθε ασθενή. Οι παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η θεραπεία είναι: η ηλικία της γυναίκας, το μέγεθος των ινομυωμάτων, η θέση τους, το αν έχει γίνει μητέρα ή όχι, τον τρόπο ζωής και φυσικά τα συμπτώματα που τις προκαλούν. Όταν τα ινομυώματα είναι μικρά και σχεδόν ασυμπτωματικά δε χρειάζεται τίποτα περισσότερο, από ένα υπερηχογραφικό έλεγχο κάθε εξάμηνο.
Πότε αφαιρούνται χειρουργικά;
Όταν το μέγεθος των ινομυωμάτων είναι πάνω από 5 εκατοστά, πρέπει να αφαιρεθούν χειρουργικά. Η επέμβαση γίνεται λαπαροσκοπικά. Αν ο γιατρός το κρίνει απαραίτητο πριν την επέμβαση η γυναίκα μπορεί να λάβει φαρμακευτική αγωγή για να περιορίσει το μέγεθος των ινομυωμάτων και να αφαιρεθούν πιο εύκολα. Εκτός από το μέγεθός τους, σημαντικό παράγοντα αποτελεί και η θέση τους. Αν βρίσκονται σε σημείο που δημιουργεί πρόβλημα σε γειτονικά όργανα λόγω της πίεσης ή ευθύνονται για αιμορραγία ή υπογονιμότητα, τότε η αφαίρεσή τους είναι αναγκαία.
Ακόμα και στην περίπτωση που ένα ινομύωμα αφαιρεθεί, υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο να εμφανιστεί ξανά.
Πότε αφαιρούνται με υστεροσκόπηση και πότε με λαπαροσκόπηση;
Στη εποχή μας υπάρχουν ιδιαίτερα εξελιγμένες μέθοδοι για την αφαίρεση των ινομυωμάτων.
Υστεροσκόπηση: Αν τα ινομυώματα βρίσκονται στο ενδομήτριο, τότε αφαιρούνται με τη βοήθεια ενός μικροχειρουργικού τηλεσκοπίου του υστεροσκοπίου. Σε αυτή την επέμβαση ο γιατρός προσεγγίζει την περιοχή μέσω του κόλπου. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγονται οι τομές και οι τραυματισμοί. Η επέμβαση αυτή δεν απαιτεί γενική αναισθησία γίνεται σε κλινική και διαρκεί λίγα λεπτά. Από την επόμενη κιόλας μέρα η γυναίκα μπορεί να επιστρέψει στις δραστηριότητές της. Η υστεροσκόπηση πλεονεκτεί ως προς το γεγονός ότι είναι ελάχιστα επεμβατική και ταυτόχρονα επιτρέπει την αναλυτική εικόνα του ενδομητρίου.
Λαπαροσκόπηση: Αν τα ινομυώματα εντοπίζονται στα εξωτερικά τοιχώματα της μήτρας τότε η επέμβαση γίνεται λαπαροσκοπικά. Σε αυτή την περίπτωση γίνονται μικρές τομές (2 χιλιοστών) στην περιοχή της κοιλιάς. Μέσω αυτών περνά ένα λεπτό και μακρύ τηλεσκόπιο, το οποίο φτάνει στη μήτρα, χωρίς να απαιτηθεί τομή στα τοιχώματα της κοιλιάς. Με αυτό το εργαλείο ο γιατρός αφαιρεί τα ινομυώματα. Η τεχνική αυτή επιτρέπει την χειρουργική επέμβαση στο εξωτερικό της μήτρας, αποφεύγοντας τυχόν επιπλοκές.
Ποια είναι τα είδη των ινομυωμάτων;
Ανάλογα με τη θέση των ινομυωμάτων στη μήτρα, χωρίζονται σε:
Υποβλεννογόνια: βρίσκονται στο ενδομήτριο και ευθύνονται για αιμορραγίες και υπογονιμότητα.
Ενδοτοιχωματικά: εμφανίζονται στο εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας και δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα όταν είναι μικρά.
Υποορογονία: εντοπίζονται στο εξωτερικό τοίχωμα της μήτρας και όταν μεγαλώσουν πολύ, πιέζουν την ουροδόχο κύστη και το έντερο.
Πότε αποτελούν εμπόδιο στην εγκυμοσύνη;
Σύμφωνα με έρευνες, σε γυναίκες με ινομυώματα, που παρουσίαζαν ανεξήγητη υπογονιμότητα και δε μπορούσαν να συλλάβουν για περισσότερο από δύο χρόνια, μετά την χειρουργική αφαίρεσή τους, τα ποσοστά επίτευξης εγκυμοσύνης αυξήθηκαν. Αν μία γυναίκα με ινομυώματα μείνει έγκυος, δε σημαίνει ότι θα παρουσιάσει οποιοδήποτε πρόβλημα στη διάρκεια της κύησης. Στις περισσότερες περιπτώσεις αρκεί η παρακολούθησή τους.
